Türkiye’nin önemli turizm merkezlerinden biri olan Antalya’nın Manavgat ilçesindeki tarihi Side Antik Kenti’nde, M.Ö. ikinci yüzyıla ait Anıtsal Çeşme (Nymphaeum) için kazı ve restorasyon çalışmaları devam ediyor. Side Antik Kenti Kazı Başkanı Prof. Dr. Feriştah Alanyalı, bu yapının bölgenin en değerli tarihi varlıklarından biri olduğunu belirtti. Alanyalı, anıtsal çeşmenin 1960’lı yıllarda kazılan yapılar arasında yer aldığını ve koruma çalışmalarının geç başlaması nedeniyle restorasyon sürecinin 2000’li yılların başlarına kadar uzandığını ifade etti. 2023 itibarıyla, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından desteklenen proje, Side’nin önemli yapılarından biri haline geldi.
Prof. Dr. Alanyalı, çeşmenin antik çağda Side’ye gelenleri selamlamak üzere anıtsal kapının önünde yer aldığını vurgulayarak, “50 metre uzunluğunda ve üç katlı bir yapı. Restitüsyon çalışmaları da bu ölçekte hazırlandı. Sadece Side için değil, bölge ve antik dünya için büyük bir öneme sahip” dedi.
Kazı çalışmalarının her iki tarafta yürütüldüğünü belirten Alanyalı, çeşmenin restoratörlerinin yeni keşifler yaptıklarını dile getirdi. 2025 yılına kadar büyük oranda tamamlanması hedeflenen restorasyon sonrası, çeşmenin önünde yer alan geniş su haznesinin varlığına değindi. Antik kaynakların işaret ettiği toplanma alanlarının bulunduğu meydanın, kutlamalar için önemli bir mekan olduğunu ifade eden Alanyalı, kazı ve çevre düzenleme çalışmalarının devam edeceğini kaydetti.
Antalya Rölöve ve Anıtlar Bölge Müdürü Veysel Akın, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın ‘Geleceğe Miras Projesi’ çerçevesinde yürütülen bu çalışmaların önemine değindi. Anıtsal çeşmenin uzunluğunun 50 metre, yüksekliğinin ise 20 metre olduğunu aktaran Akın, restorasyon sürecinin 2023 yılının Haziran ayında başladığını bildirdi. Şu ana kadar 992 mimari elemanın belgelendiğini ve bu elemanların bilgisayar ortamında üç boyutlu sanal toplama işleminin tamamlandığını belirtti.
Güney rizalit ve güney nişlerin tamamlandığını ifade eden Akın, kuzey niş ve kuzey rizalit çalışmalarının da süregeldiğini ekledi. Anıtsal çeşmenin çevresinde bir meydan oluşturma amaçlarının olduğunu ve restorasyon çalışmaları sonrası ziyaretçilere açılacağını açıkladı. Ayrıca, Roma dönemine ait bu eserin, antik çağlar için önemli bir yapıt olduğu bilgisi paylaşıldı. Geçici bir ışıklandırma sistemi mevcutken, restorasyon sonrasında gece ışıklandırmasının yapılacağı belirtilerek, bu yapı için büyük bir önemin vurgulandığı ifade edildi.
