Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, Kaçakçılıkla Mücadele Dairesi Başkanlığı aracılığıyla yürüttüğü faaliyetler neticesinde, bu yılın ilk sekiz ayında yurt dışına yasa dışı yollarla çıkarılan 36 eserin Türkiye’ye iadesini gerçekleştirdi. 2018 yılından bu yana toplamda 7 bin 840 eser, ana vatanına döndü. 2002’den bu yana ise Türkiye’ye geri kazandırılan eserlerin sayısı 12 bin 155’e ulaştı. Türkiye’nin uluslararası alanda yaptığı anlaşmalar doğrultusunda, kültür varlığı kaçakçılığına karşı etkin bir mücadele yürüttüğü ve kültürel mirasını koruma konusundaki kararlılığı, bazı eserlerin gönüllü olarak iade edilmesine yol açtı.
Anadolu’dan yıllar önce kaçırılan Büyük İskender heykel başı, yaşamını yitiren ABD’li koleksiyonerin mirasçıları tarafından yapılan başvuru ile Türkiye’ye iade edildi. Mirasçılar, “Türk hükümeti peşimizi bırakmaz” söylemiyle bu kararı aldı. Eser, Ankara Kültür Yolu Festivali çerçevesinde Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nde sergilenen ‘Kaçış Yok’ sergisinin önemli parçalarından biri oldu. Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, sergi sırasında eserin iade sürecine dair bilgiler verirken, izinsiz edinilen Anadolu kökenli eserlerin geri alınacağını belirtti.
Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdür Yardımcısı Bülent Gönültaş, eserin iade sürecini detaylandırarak, eserin MS 2. yüzyıla tarihlendiğini ifade etti. Gönültaş, eserin varisleri tarafından yapılan araştırmalar sonucunda, Anadolu kökenli olabileceği endişesi üzerine Türkiye’nin Dışişleri Bakanlığı temsilciliği ile irtibat kurulmasının sağlandığını söyledi. Akademisyenlerin ve müze uzmanlarının teknik analizleri sonucu, eserin Türkiye’ye ait olduğu belgelendi.
Gönültaş ayrıca, bu eserin bir İskender portresi olduğuna ve karakteristik olarak İskender’in bilinen diğer örnekleriyle benzerlik gösterdiğine dikkat çekti. Mirasçılar, eseri Türkiye’ye iade etme kararı aldıklarını vurgularken, söz konusu eser şu anda serginin en önemli parçası olarak sergileniyor.
Türkiye’nin kültür varlığı kaçakçılığı ile mücadelesinin önemli bir konuma ulaştığını belirten Gönültaş, uluslararası komitelerde yönetici pozisyonlarda görev aldıklarını ifade etti. Türkiye’nin bu konudaki tutumu, diğer ülkeler tarafından dikkatle takip edilmekte. Gönültaş, birçok ülke ile ikili anlaşmalar yaparak eser iadesi süreçlerini hızlandırdıklarını da ekledi.
Ayrıca, Türkiye, Balkan ülkelerine bu konuda eğitim vermeye başladı. Gönültaş, Türkiye’nin dünya genelinde önemli bir konumda olduğunu ve birçok ülkede uzmanlar ve yöneticiler aracılığıyla eğitim çalışmalarının sürdürüldüğünü belirtti. Eğitim faaliyetleri, bu yıl boyunca birçok Balkan ülkesinde gerçekleştirildi ve çalışmaların devam edeceği ifade edildi.
