İncesu ilçesi Örenşehir Mahallesi’nde 2021 yılından bu yana sürdürülen ve İç Anadolu’nun en büyük mozaik yapısına ulaşan arkeolojik kazı çalışmalarıyla ilgili bilgiler verildi.
Nevşehir Hacı Bektaş-ı Veli Üniversitesi Sanat Tarihi Bölümü Dr. Öğretim Üyesi Can Erpek, kazı çalışmaları hakkında yaptığı açıklamada, “Kapadokya bölgesinin önemli yapılarından biri olan Örenşehir Roma Villası, en erken dönemini yaklaşık olarak 3. yüzyıla tarihlendirdiğimiz bir yapıdır. Yaklaşık 3 bin metrekarelik bir alana yayılmıştır. Kapadokya’da ‘kagir’ olarak adlandırılan duvar örgüsüyle inşa edilmiş üst düzey konutlara dair genel bilgileri kaynaklar aracılığıyla elde edebiliyoruz. Ancak, arkeolojik anlamda bu ölçekte bir konut, yani Örenşehir Roma Villası kadar geniş ölçekli bir alana sahip başka bir kazı gerçekleştirmiyoruz. 2021 yılından bu yana yürütülen çalışmalarda geniş taban mozaikleri ortaya çıkardık; bu mozaiklerde geometrik motiflerin yoğunlukla kullanıldığı görülmektedir. Ayrıca, bir Latince ve üç Yunanca yazıttan oluşan dört yazıtımız bulunmakta. Özellikle ‘Hyacinthos’ adı dikkat çekiyor. Bu ismin kim olduğu hakkında araştırmalarımız devam ediyor” dedi.
Erpek, bu yılki çalışmalarda yapının güney cephesinde başladıklarını belirtti. Şu anda bu cepheyi ortaya çıkardıklarını ifade eden Erpek, batı ve doğu cephelerindeki çalışmaların da sürdüğünü vurguladı. Yapının mevcut alandan daha geniş bir alanı kapsadığını kaydeden Erpek, aynı zamanda kazıların belgelenmesi için de çalışmalar yaptıklarını dile getirdi. Geçen yıl üç boyutlu taramaların yapıldığını, bu yıl ise yapının rölevesinin çizimlerinin gerçekleştirildiğini aktardı. “İç Anadolu Bölgesi’nde bu ölçekte bir yapının mevcut olmadığını söyleyebiliriz. Kıyı bölgelerde büyük boyutlu Roma dönemi konutları görülse de, İç Anadolu özelinde böyle bir yapı yok. Örenşehir Roma Villası bu açıdan son derece önemlidir” diye ekledi.
İl Kültür ve Turizm Müdürü Şükrü Dursun, kazı alanında yaptığı açıklamada, 2021 yılında başlayan çalışmalarda mozaikli yapı kalıntılarının yer aldığı alanda bulunduklarını belirtti. Buradaki geçmişin daha eski dönemlere dayandığını vurgulayan Dursun, 2010 yılında Müze Müdürlüğü tarafından burada yapılan ön çalışmalara da atıfta bulundu. “İlk çalışmalar sırasında Latince ve Grekçe yazıtlarla birlikte geometrik süslemeli mozaikler tespit edildi. Çalışmalar ilerledikçe bu alanın önemli bir yapıya ait olduğu anlaşıldı. Açığa çıkan mozaikler, duvar ve yapı temelleri, burada gerçekten büyük bir kalıntı bulunduğunu gösterdi. Şu ana kadar 3 bin metrekarelik bir alana ulaşıldı ve bilinen yaklaşık 600 metrekarelik bir taban mozaiği mevcuttur. Her geçen yıl bu sayı artmaktadır. Bu yıl yapılan yeni çalışmalarla birlikte bazı noktalarda mozaiklerin açığa çıkarılması sağlandı” dedi.
Dursun, çalışmaların sürdüğünü ve 2024 yılı için iyi bir ilerleme kaydedildiğini belirtti. “Her geçen gün alan genişleyerek devam ediyor. Kazı çalışmaları tamamlandıktan sonra bakanlığa sunarak burada gezilebilecek bir düzenleme yapmayı planlıyoruz. Tüm sürecin, noktaların sınırlarının belirlenmesi sonrasında gerçekleşeceği için bu planlama daha sonra yapılacak” şeklinde konuştu.