Türkiye-İtalya 4. Hükümetlerarası Zirvesi, İtalya’nın başkenti Roma’da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve İtalya Başbakanı Giorgia Meloni’nin eş başkanlığında gerçekleştirildi. Zirve sonunda, iki liderin detaylı görüşmeleri neticesinde 42 maddeden oluşan bir ortak bildiri üzerinde anlaşmaya varıldı. Türkiye-İtalya 4. Hükümetlerarası Zirvesi Ortak Bildirisi’nin maddeleri şu şekilde sıralandı:
1. Türkiye ve İtalya, NATO müttefiki ve G20 ortağı olarak, uluslararası barış ve istikrar için bölgesel ve küresel konularda iş birliğine devam etmeyi taahhüt etmiştir. Sıkı iş birliği için her düzeyde düzenli istişareler yapılması hedeflenmektedir.
2. Zirve, Ukrayna-Rusya savaşı, Gazze’deki kriz, düzensiz göç ve iklim değişikliği gibi global sorunların yaşandığı bir dönemde toplanmıştır.
3. Taraflar, Hükümetlerarası Zirve’nin düzenli olarak yapılması ve beşinci Zirve’nin Türkiye’de toplanması konusundaki anlaşmalarını yinelemişlerdir.
TÜRKİYE-AB İLİŞKİLERİ
4. Türkiye’nin Avrupa’nın istikrarı ve refahına katkıları ile aday ülke statüsü göz önünde bulundurularak, Türkiye-AB ilişkilerinin geliştirilmesi gerekliliği vurgulanmıştır. Bu kapsamda, vize serbestisi diyaloglarının hızlandırılması ve terörle mücadelede iş birliğinin güçlendirilmesi gibi önemli konularda somut adımlar atılması kararlaştırılmıştır.
EKONOMİ, TİCARET VE SANAYİ
5. İki ülke, ekonomik iş birliğini güçlendirmek ve yeni yaklaşımlar geliştirmeye yönelik kararlılıklarını belirtmiştir.
6. 2024 yılı için 30 milyar dolarlık ticaret hedefinin aşılması memnuniyetle karşılanmış ve 40 milyar dolar hedefi belirlenmiştir.
7. Bu hedefe ulaşmak için Üçüncü Ortak Ekonomi ve Ticaret Komisyonu (JETCO) toplantısının 2025’in dördüncü çeyreğinde Türkiye’de yapılması kararlaştırılmıştır.
8. Taraflar, doğrudan yatırımların arttırılmasının önemini kabul ederek, sanayi iş birliği ve teknoloji transferini teşvik edeceklerini belirtmiştir.
9. Dijital teknolojiler, yapay zekâ ve siber güvenlik alanlarında iş birliği talep edilmiştir.
ULAŞTIRMA
10. Ulaştırma koridorlarının sosyal ve ekonomik kalkınmadaki rolü vurgulanmış, mevcut denizcilik ilişkilerinin geliştirilmesi taahhüt edilmiştir. Karayolu taşımacılığının önemine de dikkat çekilmiştir.
11. İki ülke arasında sivil havacılık ilişkilerinin güçlendirilmesi konusunda mutabakat sağlanmıştır.
SAVUNMA
12. NATO Zirvelerinde alınan kararlar ışığında, terörle mücadele ve Güney Kanat’taki tehditlere karşı iş birliği güçlendirilecektir.
SAVUNMA SANAYİ
13. Türk ve İtalyan savunma sanayi iş birliğinin geliştirilmesi önemli bir gündem maddesi olmuştur. İleriye dönük iş birlikleri için 2025’te 14. Savunma Sanayi İş Birliği Toplantısı yapılması kararlaştırılmıştır.
GÜVENLİK
14. Taraflar, sınır aşan suçlarla mücadelede ikili iş birliğini artırma kararlılığını ifade etmişlerdir.
15. Güvenliğin artırılması hedefiyle, her iki ülke arasındaki tehditlerin belirlenmesi ve ortak eylemlerin geliştirilmesi amacıyla iş birliği yapılacaktır.
16. Adli iş birliği konularında her iki taraf arasında yapılan anlaşmalar doğrultusunda terörizm ve organize suçlarla mücadelede de karşılıklı iş birliğine vurgu yapılmıştır.
KÜLTÜR, BİLİM, GENÇLİK VE SPOR
19. Kültürel iş birliğinin güçlendirilmesi amacıyla mevcut projelerin genişletilmesi hedeflenmiştir.
20. Sanat eserlerinin karşılıklı dolaşımını teşvik etmek üzere sergiler ve projeler düzenlenmesine karar verilmiştir.
ENERJİ VE ÇEVRE
23. Enerji arz güvenliğinin artırılması ve kaynakların çeşitlendirilmesine yönelik iş birliği yapılacaktır. Yenilenebilir enerji alanında iş birliğini geliştirme konusunda da adımlar atılacaktır.
ULAŞIM KORİDORLARI
28. Ulaştırma koridorlarının kullanımında iş birliği yapma kararlılığı ifade edilirken, ekonomik ve sosyal kalkınmaya katkı sağlaması hedeflenmiştir.
DİNİ HOŞGÖRÜSÜZLÜKLE MÜCADELE
32. Din veya inanç temelli ayrımcılıkla etkili bir şekilde mücadele etme iradesi belirtilmiştir.
UKRAYNA
36. Ukrayna’nın bağımsızlığına desteklerinin devam edeceği belirtilmiş, yeniden inşa süreçlerinde iş birliği yapılacağına vurgu yapılmıştır.
LİBYA
37. Libya’nın istikrarının sağlanması için BM kolaylaştırıcılığında yürütülecek sürece destek verme kararlılığına dikkat çekilmiştir.
SURİYE
38. Suriye’nin toprak bütünlüğüne yönelik kararlılık vurgulanırken, ekonomik toparlanma ve yeniden inşa için iş birliği yapılacağı belirtilmiştir.
40. Suriyelilerin gönüllü ve güvenli geri dönüşleri için iş birliği yolları araştırılacaktır.
ORTA DOĞU
41. Orta Doğu’da barış için iş birliği sürecektir. Gazze’de ateşkes sağlanması için yapılacak çalışmalara destek verileceği ifade edilmiştir.
42. İki devletli çözüme olan desteğin devam edeceği vurgulanmıştır.
Ayrıca zirve sırasında imzalanan anlaşmalar arasında ikili ticari ilişkilerin geliştirilmesine dair ortak bildiri, bilim ve teknoloji iş birliği için mutabakat zaptı, sosyal hizmetler alanında iş birliği, kültürel mirasın korunması ve gençlik-sport alanında iş birliği gibi belgeler yer almıştır.
